O Imperialismo
A) Que foi o Imperialismo?
1. O imperialismo, un fenómeno novo:
a. Nos séculos XVI ao XVIII existiron os chamados grandes imperios coloniales (España, Portugal, Inglaterra, Francia e Holanda) Estes imperios estaban baseados no mercantilismo.
b. Cara a 1870 aparecen como novidades:
i. Novas formas coloniales en Europa (Alemania, Bélgica e Italia)
ii. Dous imperios coloniales extraeuropeos (Estados Unidos e Xapón)
iii. Aumentaron os seus territorios Inglaterra e Francia. Mantiveron os territorios Holanda e Portugal.
iv. España perdeu as súas colonias en Hispanoamérica e o Pacífico.
c. Conquistouse ou anexionouse a maior parte do mundo:
i. En 1894 o 35% das terras do mundo dependía de Europa e Estados Unidos, en 1914 esta porcentaxe era de máis dun 84%.
2. Causas da expansión imperialista:
a. Económicas: O imperialismo é unha consecuencia da industrialización. Buscábanse lugares onde investir os capitais sobrantes e obter materias primas baratas As colonias ampliaban tamén o mercado de compradores.
b. Políticas: As colonias cubrían as esixencias estratéxicas das grandes colonias.
c. Aumentar o prestixio internacional do país colonizador e consolidar os sentimentos nacionalistas de gran potencia.
d. Ideolóxicas: A inquietude científica, o sentimento de superioridade e o ideal de civilizar aos pobos inferiores" As misións cristiás intentaron renovar a idea evangelizadora.
3. Formas de dominio:
a. Colonias: Sometidas á soberanía da potencia colonizadora e administradas por ela. Control político e territorial por parte da metrópoli.
b. Concesións: A potencia colonizadora obtiña vantaxes comerciais de zonas que eran independentes e cedíanlle unha cantidade de portos en calidade de portos francos
.
c. Protectorados: A potencia "protectora" controlaba a política exterior e as riquezas do país, mentres que as autoridades nativas controlaban a política interior.
B) Cales foron os principais imperios?
1. Imperios europeos:
a. Imperio británico: Foi o maior imperio colonial da época, as súas colonias estaban repartidas por todos os continentes.
i. Situábanse en puntos estratéxicos (Gibraltarl ,Suez, Singapur, Hong kong), convertendo a Gran Bretaña na dona das rutas marítimas mundiais.
ii. Destaca a India como a súa principal Colonia.
iii. En África avanzou desde o sur (O Cabo) ata o norte (Egipto).
iv. Os seus dominios completábanse con Canadá e gran parte de Oceanía.
b. O imperio francés foi o segundo imperio en importancia e dimensións.
i. En África a súa expansión comezou no litoral meridional (Argelia, Túnez e o protectorado de Marruecos) e acabou con importantes territorios no centro e no oeste
ii. En Asia obtivo en Indochina as súas posesións máis importantes.
c. Alemania e Italia incorporáronse tarde á expansión imperialista xa que ata 1870 non lograran a súa unidade nacional. Ambos conseguiron algunhas colonias en Africa.
d. En leste mesmo continente o rei Leopoldo de Bélgica obtivo a colonia do Congo.
e. Rusia non conquistou territorios o outro lado de mar senón en limítes das súas fronteiras (Siberia, estendeuse ata o Himalaya, a India e Chinesa).
A) Que foi o Imperialismo?
1. O imperialismo, un fenómeno novo:
a. Nos séculos XVI ao XVIII existiron os chamados grandes imperios coloniales (España, Portugal, Inglaterra, Francia e Holanda) Estes imperios estaban baseados no mercantilismo.
b. Cara a 1870 aparecen como novidades:
i. Novas formas coloniales en Europa (Alemania, Bélgica e Italia)
ii. Dous imperios coloniales extraeuropeos (Estados Unidos e Xapón)
iii. Aumentaron os seus territorios Inglaterra e Francia. Mantiveron os territorios Holanda e Portugal.
iv. España perdeu as súas colonias en Hispanoamérica e o Pacífico.
c. Conquistouse ou anexionouse a maior parte do mundo:
i. En 1894 o 35% das terras do mundo dependía de Europa e Estados Unidos, en 1914 esta porcentaxe era de máis dun 84%.
2. Causas da expansión imperialista:
a. Económicas: O imperialismo é unha consecuencia da industrialización. Buscábanse lugares onde investir os capitais sobrantes e obter materias primas baratas As colonias ampliaban tamén o mercado de compradores.
b. Políticas: As colonias cubrían as esixencias estratéxicas das grandes colonias.
c. Aumentar o prestixio internacional do país colonizador e consolidar os sentimentos nacionalistas de gran potencia.
d. Ideolóxicas: A inquietude científica, o sentimento de superioridade e o ideal de civilizar aos pobos inferiores" As misións cristiás intentaron renovar a idea evangelizadora.
3. Formas de dominio:
a. Colonias: Sometidas á soberanía da potencia colonizadora e administradas por ela. Control político e territorial por parte da metrópoli.
b. Concesións: A potencia colonizadora obtiña vantaxes comerciais de zonas que eran independentes e cedíanlle unha cantidade de portos en calidade de portos francos
.
c. Protectorados: A potencia "protectora" controlaba a política exterior e as riquezas do país, mentres que as autoridades nativas controlaban a política interior.
B) Cales foron os principais imperios?
1. Imperios europeos:
a. Imperio británico: Foi o maior imperio colonial da época, as súas colonias estaban repartidas por todos os continentes.
i. Situábanse en puntos estratéxicos (Gibraltarl ,Suez, Singapur, Hong kong), convertendo a Gran Bretaña na dona das rutas marítimas mundiais.
ii. Destaca a India como a súa principal Colonia.
iii. En África avanzou desde o sur (O Cabo) ata o norte (Egipto).
iv. Os seus dominios completábanse con Canadá e gran parte de Oceanía.
b. O imperio francés foi o segundo imperio en importancia e dimensións.
i. En África a súa expansión comezou no litoral meridional (Argelia, Túnez e o protectorado de Marruecos) e acabou con importantes territorios no centro e no oeste
ii. En Asia obtivo en Indochina as súas posesións máis importantes.
c. Alemania e Italia incorporáronse tarde á expansión imperialista xa que ata 1870 non lograran a súa unidade nacional. Ambos conseguiron algunhas colonias en Africa.
d. En leste mesmo continente o rei Leopoldo de Bélgica obtivo a colonia do Congo.
e. Rusia non conquistou territorios o outro lado de mar senón en limítes das súas fronteiras (Siberia, estendeuse ata o Himalaya, a India e Chinesa).
2. Imperios non europeos:
a. Estados Unidos:
i. Logrou o seu imperio tras derrotar a España en 1898 co que dominou Cuba, Porto Rico e Filipinas.
ii. Iniciou a súa expansión económica (imperialismo do dólar), que fixo depender aos países americanos da economía estadounidense.
b. Xapón: Impulsou a súa expansión en Asia trala súa rápida industrialización desde 1868.
i. Enfrontouse a China e a Rusia. Creou o protectorado de Manchuria.
C) Consecuencias do Imperialismo.
1. Consecuencias para os pobos colonizados:
a. Políticas:
i. A colonización implantó elementos da civilización europea nas colonias.
ii. Trazáronse fronteiras sen ter en conta as diferenzas tribales, lingüísticas ou relixiosas das poboacións autóctonas.
b. Económicas:
i. Impúxose unha economía baseada na agricultura de plantación e na explotación de minas.
ii. Os campesiños indígenas foron desposeídos das súas terras polas compañías europeas.
iii. Os artesanos non puideron resistir a competencia dos produtos europeos.
c. Sociais:
i. A colonización provocou a ruptura da sociedade tradicional.
ii. A burguesía europea instalouse nos niveis sociais máis altos considerando aos indígenas como seres inferiores.
iii. A mortalidad diminuíu ao introducirse as prácticas sanitarias europeas.
d. Culturais:
i. A imposición da cultura europea orixinou unha profunda crise das culturas autóctonas.
ii. As élites locais estudaron en universidades europeas .Curiosamente destas élites saíron os líderes dos movementos descolonizadores.
2. Consecuencias para os pobos colonizadores.
a. Económicas:
i. A expansión imperialista permitiu ás potencias continuar o seu crecemento.
ii. Se aprovisionaron das materias primas das colonias, ás que venderon as súas manufacturas.
iii. Obtiveron grandes beneficios na construción de infraestructuras nas colonias.
b. Culturais:
i. Extensión da cultura occidental en todos os continentes.
ii. Coñecemento doutras civilizacións (aínda que non foron demasiado valoradas).
3. Consecuencias internacionais:
a. Existiron enfrontamentos entre as potencias Internacionais que contribuíron ao estallido da Primeira Guerra Mundial.
b. A teoría do "equilibrio" caracterizou a política internacional. Ningunha potencia tiña unha hegemonía sobre as demais.
c. Na década de 1890 alcanzáronse pactos que dividiron Europa en dous bloques:
i. Tripla Alianza: Alemania, Imperio Austrohúngaro,Italia.
ii. Tripla Entente: Gran Bretaña, Francia e Rusia.
d. Os países incrementaron os seus gastos militares, fomentaron o belicismo e o patriotismo nacionalista desde a prensa e as escolas.
A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL
A) CAUSAS.
1. Disputas entre as potencias coloniales: Os rozamentos entre Alemania, Francia e Gran Bretaña por Marruecos estiveron a piques de facer estalar unha guerra. En principio evitouse, pero a tensión era tan alta que, unida ao resto de causas, acabou por desencadear a Primeira Guerra Mundial.
2. A teoría do "equilibrio" caracterizou a política internacional. Ningunha potencia tiña unha hegemonía sobre as demais.
3. Exaltación do nacionalismo: Os países incrementaron os seus gastos militares, fomentaron o belicismo e o patriotismo nacionalista desde a prensa e as escolas (Paz Armada).
4. O conflito dos Balcanes:
a. servios, albaneses, búlgaros e rumanos intentaron independizarse dos imperios Autrohúngaro.
e Turco-Otomán, pero estes imperios pretendían seguir controlando ás novas nacións.
b. Austria e Rusia pretendían ter saída cara ao mar Mediterráneo.
B) As ALIANZAS MILITARES.
1. Na década de 1890 alcanzáronse pactos que dividiron Europa en dous bloques:
c. Tripla Alianza: Alemania, Imperio Austrohúngaro e Italia.
d. Tripla Entente: Gran Bretaña, Francia e Rusia.
C) POR QUE FOI UNHA GUERRA DIFERENTE?
1. Aínda que os militares pensaron nunha guerra curta acabou durando catro longos anos con consecuencias desastrosas. O cambio veu tamén das moitas innovacións que se utilizaron con respecto ás guerras tradicionais.
a. Completa movilización das retaguardias para afrontar o esforzo bélico.
b. Os estados contendentes adoptaron economías de guerra que implicaban a todos os sectores da sociedade. Introduciuse o racionamiento de alimentos para non deixar desabastecido ás frontes. Introduciuse a man de obra nas fábricas de mulleres e os varóns de maior idade para substituír aos mozos que ían á fronte.
c. Avances tecnolóxicos importantes no armamento: submarinos, avións de combate, gases tóxicos, tanques, etc.
D) ESCENARIOS DO CONFLITO:
1. Noroeste de Francia.
2. Fronte oriental.
3. Norte de Italia.
4. Guerra no mar na que Alemania, pola súa inferioridad respecto de Gran Bretaña, optou pola guerra submarina.
a. Estados Unidos:
i. Logrou o seu imperio tras derrotar a España en 1898 co que dominou Cuba, Porto Rico e Filipinas.
ii. Iniciou a súa expansión económica (imperialismo do dólar), que fixo depender aos países americanos da economía estadounidense.
b. Xapón: Impulsou a súa expansión en Asia trala súa rápida industrialización desde 1868.
i. Enfrontouse a China e a Rusia. Creou o protectorado de Manchuria.
C) Consecuencias do Imperialismo.
1. Consecuencias para os pobos colonizados:
a. Políticas:
i. A colonización implantó elementos da civilización europea nas colonias.
ii. Trazáronse fronteiras sen ter en conta as diferenzas tribales, lingüísticas ou relixiosas das poboacións autóctonas.
b. Económicas:
i. Impúxose unha economía baseada na agricultura de plantación e na explotación de minas.
ii. Os campesiños indígenas foron desposeídos das súas terras polas compañías europeas.
iii. Os artesanos non puideron resistir a competencia dos produtos europeos.
c. Sociais:
i. A colonización provocou a ruptura da sociedade tradicional.
ii. A burguesía europea instalouse nos niveis sociais máis altos considerando aos indígenas como seres inferiores.
iii. A mortalidad diminuíu ao introducirse as prácticas sanitarias europeas.
d. Culturais:
i. A imposición da cultura europea orixinou unha profunda crise das culturas autóctonas.
ii. As élites locais estudaron en universidades europeas .Curiosamente destas élites saíron os líderes dos movementos descolonizadores.
2. Consecuencias para os pobos colonizadores.
a. Económicas:
i. A expansión imperialista permitiu ás potencias continuar o seu crecemento.
ii. Se aprovisionaron das materias primas das colonias, ás que venderon as súas manufacturas.
iii. Obtiveron grandes beneficios na construción de infraestructuras nas colonias.
b. Culturais:
i. Extensión da cultura occidental en todos os continentes.
ii. Coñecemento doutras civilizacións (aínda que non foron demasiado valoradas).
3. Consecuencias internacionais:
a. Existiron enfrontamentos entre as potencias Internacionais que contribuíron ao estallido da Primeira Guerra Mundial.
b. A teoría do "equilibrio" caracterizou a política internacional. Ningunha potencia tiña unha hegemonía sobre as demais.
c. Na década de 1890 alcanzáronse pactos que dividiron Europa en dous bloques:
i. Tripla Alianza: Alemania, Imperio Austrohúngaro,Italia.
ii. Tripla Entente: Gran Bretaña, Francia e Rusia.
d. Os países incrementaron os seus gastos militares, fomentaron o belicismo e o patriotismo nacionalista desde a prensa e as escolas.
A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL
A) CAUSAS.
1. Disputas entre as potencias coloniales: Os rozamentos entre Alemania, Francia e Gran Bretaña por Marruecos estiveron a piques de facer estalar unha guerra. En principio evitouse, pero a tensión era tan alta que, unida ao resto de causas, acabou por desencadear a Primeira Guerra Mundial.
2. A teoría do "equilibrio" caracterizou a política internacional. Ningunha potencia tiña unha hegemonía sobre as demais.
3. Exaltación do nacionalismo: Os países incrementaron os seus gastos militares, fomentaron o belicismo e o patriotismo nacionalista desde a prensa e as escolas (Paz Armada).
4. O conflito dos Balcanes:
a. servios, albaneses, búlgaros e rumanos intentaron independizarse dos imperios Autrohúngaro.
e Turco-Otomán, pero estes imperios pretendían seguir controlando ás novas nacións.
b. Austria e Rusia pretendían ter saída cara ao mar Mediterráneo.
B) As ALIANZAS MILITARES.
1. Na década de 1890 alcanzáronse pactos que dividiron Europa en dous bloques:
c. Tripla Alianza: Alemania, Imperio Austrohúngaro e Italia.
d. Tripla Entente: Gran Bretaña, Francia e Rusia.
C) POR QUE FOI UNHA GUERRA DIFERENTE?
1. Aínda que os militares pensaron nunha guerra curta acabou durando catro longos anos con consecuencias desastrosas. O cambio veu tamén das moitas innovacións que se utilizaron con respecto ás guerras tradicionais.
a. Completa movilización das retaguardias para afrontar o esforzo bélico.
b. Os estados contendentes adoptaron economías de guerra que implicaban a todos os sectores da sociedade. Introduciuse o racionamiento de alimentos para non deixar desabastecido ás frontes. Introduciuse a man de obra nas fábricas de mulleres e os varóns de maior idade para substituír aos mozos que ían á fronte.
c. Avances tecnolóxicos importantes no armamento: submarinos, avións de combate, gases tóxicos, tanques, etc.
D) ESCENARIOS DO CONFLITO:
1. Noroeste de Francia.
2. Fronte oriental.
3. Norte de Italia.
4. Guerra no mar na que Alemania, pola súa inferioridad respecto de Gran Bretaña, optou pola guerra submarina.
E) As CATRO FASES DA GUERRA:
1. Guerra de movementos (1914). Intento de guerra lóstrego de Alemania. Intentou anular a Francia e concentrarse en despois na fronte oriental. Resistencia francesa no Marne, con todo os alemáns penetran en Rusia.
2. Guerra de posicións. A partir de 1914 as frontes se estabilizan nunha guerra de trincheras. Grandes perdas humanas nas batallas do Verdún e Somme en 1916 malia que as frontes estaban estabilizados.
3. 1917, derrube da fronte rusa: O estallido da Revolución Soviética supuxo a retirada de Rusia da guerra. Entrada na guerra dos Estados Unidos a favor dos aliados (Tripla Entente) desequilibrando a guerra a favor destes.
4. Fin da guerra: Os alemáns asinan con Rusia o Tratado de Brest-Litovsk (1918). Os franceses organizaron unha ofensiva en todas as frontes. Os imperios centrais non poden resistir e réndense. En novembro de 1918 asínase o armisticio.
F) Os TRATADOS DE PAZ:
1. A principios de 1919 tivo lugar a Conferencia de París na que participaron 32 Estados, sen incluír os vencidos.
As principais decisións tomáronas os Estados Unidos, Francia, Gran Bretaña e Italia e obrigouse aos países derrotados a aceptar as condicións impostas.
a. Tratado de Versalles (1919). Tratado de paz con Alemania que a culpabilizaba da guerra .
Impoñíanselle durísimas sancións, perdas territoriales, limitación do exército, desmilitarización da esquerda do Rin, ocupación francesa da rexión do Sarre.
b. Sociedade de Nacións. Créase na Conferencia de París unha organización internacional para salvagardar a paz e resolver os posibles conflitos internacionais.
G) CONSECUENCIAS DA GUERRA.
1. Perdidas humanas e materiais:
a. 35 millóns de persoas mobilizadas, 9 millóns de mortos, 9 millóns de feridos. O país que máis poboación perdeu foi Francia, seguido de Alemania, Austria Hungría e Rusia.
b. Grandes perdas materiais. A economía dos países europeos saíu moi debilitada polos gastos da guerra e, para sufragalos, pediron préstamos a Estadas Unidos, que pasou a ser a primeira potencia.
2. Consecuencias políticas e sociais:
a. Como o paro e os prezos subiron logo da guerra provocouse un clima revolucionario (co precedente da revolución rusa) en todo o continente que derivou en guerras civís, axitacións sociais e folgas obreiras.
Xurdiron os gobernos socialdemócratas ou laboristas que intentaron realizar políticas reformistas de esquerdas.
3. Cambios territoriales: Os tratados de Versalles (1919), Saint Germain (1919), Trianon (1920) e Sevres (1920) debuxaron un novo mapa de Europa.
a. Dos cinco grandes imperios europeos existentes antes do estallido do conflito, só sobreviviu o Imperio Británico
.
b. Alemania perdeu todas as colonias e tivo que devolver Alsacia e Lorena a Francia, o ducado de Schleswing a Dinamarca e as Posnania e o corredor de Dantzing ao novo estado polaco.
c. Imperio Austrohúngaro. Se fraccionó en catro países Austria, Hungría, Yugoslavia e Checoslovaquia.
d. Imperio Ruso. Se independizaron Finlandia, Estoniana, Letonia e Lituania.
e. Italia se anexiona os territorios do Trento e Istria.
f. Imperio Otomán. Perdeu parte do seu territorio europeo que pasou a Grecia e a Rumanía, e se vió obrigado a ceder aos aliados as súas provincias de Mesopotamia, Palestina, Siria e Armenia.
1. Guerra de movementos (1914). Intento de guerra lóstrego de Alemania. Intentou anular a Francia e concentrarse en despois na fronte oriental. Resistencia francesa no Marne, con todo os alemáns penetran en Rusia.
2. Guerra de posicións. A partir de 1914 as frontes se estabilizan nunha guerra de trincheras. Grandes perdas humanas nas batallas do Verdún e Somme en 1916 malia que as frontes estaban estabilizados.
3. 1917, derrube da fronte rusa: O estallido da Revolución Soviética supuxo a retirada de Rusia da guerra. Entrada na guerra dos Estados Unidos a favor dos aliados (Tripla Entente) desequilibrando a guerra a favor destes.
4. Fin da guerra: Os alemáns asinan con Rusia o Tratado de Brest-Litovsk (1918). Os franceses organizaron unha ofensiva en todas as frontes. Os imperios centrais non poden resistir e réndense. En novembro de 1918 asínase o armisticio.
F) Os TRATADOS DE PAZ:
1. A principios de 1919 tivo lugar a Conferencia de París na que participaron 32 Estados, sen incluír os vencidos.
As principais decisións tomáronas os Estados Unidos, Francia, Gran Bretaña e Italia e obrigouse aos países derrotados a aceptar as condicións impostas.
a. Tratado de Versalles (1919). Tratado de paz con Alemania que a culpabilizaba da guerra .
Impoñíanselle durísimas sancións, perdas territoriales, limitación do exército, desmilitarización da esquerda do Rin, ocupación francesa da rexión do Sarre.
b. Sociedade de Nacións. Créase na Conferencia de París unha organización internacional para salvagardar a paz e resolver os posibles conflitos internacionais.
G) CONSECUENCIAS DA GUERRA.
1. Perdidas humanas e materiais:
a. 35 millóns de persoas mobilizadas, 9 millóns de mortos, 9 millóns de feridos. O país que máis poboación perdeu foi Francia, seguido de Alemania, Austria Hungría e Rusia.
b. Grandes perdas materiais. A economía dos países europeos saíu moi debilitada polos gastos da guerra e, para sufragalos, pediron préstamos a Estadas Unidos, que pasou a ser a primeira potencia.
2. Consecuencias políticas e sociais:
a. Como o paro e os prezos subiron logo da guerra provocouse un clima revolucionario (co precedente da revolución rusa) en todo o continente que derivou en guerras civís, axitacións sociais e folgas obreiras.
Xurdiron os gobernos socialdemócratas ou laboristas que intentaron realizar políticas reformistas de esquerdas.
3. Cambios territoriales: Os tratados de Versalles (1919), Saint Germain (1919), Trianon (1920) e Sevres (1920) debuxaron un novo mapa de Europa.
a. Dos cinco grandes imperios europeos existentes antes do estallido do conflito, só sobreviviu o Imperio Británico
.
b. Alemania perdeu todas as colonias e tivo que devolver Alsacia e Lorena a Francia, o ducado de Schleswing a Dinamarca e as Posnania e o corredor de Dantzing ao novo estado polaco.
c. Imperio Austrohúngaro. Se fraccionó en catro países Austria, Hungría, Yugoslavia e Checoslovaquia.
d. Imperio Ruso. Se independizaron Finlandia, Estoniana, Letonia e Lituania.
e. Italia se anexiona os territorios do Trento e Istria.
f. Imperio Otomán. Perdeu parte do seu territorio europeo que pasou a Grecia e a Rumanía, e se vió obrigado a ceder aos aliados as súas provincias de Mesopotamia, Palestina, Siria e Armenia.
No hay comentarios:
Publicar un comentario